اپن سورس چیست؟ منظور از سیستم Open Source یا متن باز چیست؟

 Open Source به همه ابزارهایی گفته می‌شود که امکان ویرایش را توسط عموم کاربران دارند. در دنیای وب این اصطلاح به نرم‌افزارها و برنامه‌ها اطلاق می‌شود. یک نرم‌افزار اپن سورس، به گونه‌ای طراحی می‌شود که سورس کدهای آن توسط افراد مختلف دیده شود و قابلیت ویرایش و توسعه را داشته باشد. این مطلب به منظور آشنایی با این واژه در دنیای آنلاین است.

اپن سورس‌ها را بهتر بشناسید

سیستم‌های اپن سورس شامل نرم‌افزارهایی است که هر فردی قادر به مشاهده سورس کدهای آن است. یک برنامه‌نویس یا کدنویس، با استفاده از سورس کدها، مشخص می‌کند که در یک نرم‌افزار یا اپلیکیشن، بخش‌های مختلف چگونه عمل کنند.
به عبارت دیگر، برنامه‌نویسان زمانی که به سورس کد دسترسی پیدا کنند، قادرند تا قابلیت‌های خاص و مختلفی را ایجاد کنند و با این‌کار عملکرد برنامه مورد نظرشان را بهبود یا مشکلاتی که وجود دارد را برطرف کنند. به زبان ساده‌تر یک نرم‌افزار اپن سورس:

• کدهای خود را به صورت آزاد و رایگان در اختیار همه افراد قرار می‌دهد.
• امکان دریافت کدها را در اختیار کاربرانش قرار می‌دهد.
• هیچ لایسنسی را برای خود تعیین نکرده است.
• قابلیت توزیع و پخش آزادانه دارد.
• کد منبع آن به همراه کد کامپایل آمده است و شما می‌توانید تغییرات مورد نیازتان را ایجاد کنید.
• مخصوص همه مردم است.
• اجازه تغییر و اصلاح را به کاربران خود می‌دهد.
• قابلیت توزیع و دسترسی عمومی پس از اصلاح و کنترل را دارد.

تفاوت اپن سورس و با سایر ابزارها

مطمئناً یک سیستم متن باز با نرم‌افزارهای متن بسته تفاوت‌هایی را دارد که در جدول زیر به آن‌ها اشاره کرده‌ایم:

سیستم متن باز	سیستم متن بسته
سورس کد آن در دسترس همه افراد است.	سورس کد آن تنها در اختیار برنامه‌نویس است.
توسط همه افراد قابل تغییر است.	تغییرات تنها توسط برنامه‌نویس انجام می‌شود.
تغییرات توسط افراد مختلف به صورت قانونی است.	تغییرات توسط سایر افراد به صورت غیرقانونی است.
به امضای توافق‌نامه برای تغییر نیازی ندارد.	برای تغییر نیازمند پذیرفتن توافق‌نامه است.
اجازه تغییرات با هدف دل‌خواه را به کاربران می‌دهد.	اجازه تغییر را به کاربران نمی‌دهد.

مزایای استفاده از نرم‌افزار اپن سورس

تا زمانی که از ابزارهای اپن سورس استفاده نکنید، متوجه فوایدی که دارد، نخواهید شد. ما در این‌جا به چند مورد از مزایای استفاده از این سیستم‌ها اشاره کرده‌ایم.

امنیت بالا

این ابزارهای متن باز، همواره در حال به‌روزرسانی هستند و این فرآیند به امنیت بیشتر آن‌ها کمک می‌کند. کدهایی که در دسترس برنامه‌نویسان قرار گرفته دارای نقاط قوت و ضعف است و افراد با تجربه زیادی روی آن‌ها کار می‌کنند. بنابراین امنیت بالایی را در پی دارد و در صورت هر گونه مشکلی به سرعت برطرف می‌شود.

سفارشی سازی شده

کدهایی که درون نرم‌افزارهای مختلف وجود دارد، قابلیت تغییر را دارد و به همین دلیل به برنامه‌نویسان اجازه می‌دهد تا آن‌ها را سفارشی‌سازی کند.

کیفیت بالا

کیفیت یکی دیگر از ویژگی‌های سیستم‌های اپن سورس است. در واقع هر برنامه‌نویسی که برای فعالیت خود به دنبال تغییر روی این نرم‌افزارهاست، آن را از نظر کیفیت بهتر کرده است و در نهایت تغییرات مورد نیازشان را روی آن‌ها ایجاد می‌کند.

امکان حذف قابلیت‌های اضافه

در نرم‌افزارهای اپن سورس، امکان تغییر هر آن‌چه که به آن علاقه ندارید، وجود دارد.

ثبات و پایداری در پروژه‌های طولانی

برخی از برنامه نویسان بر این باورند که برای پروژه‌های طولانی مدت، باید فضایی مشخص و پایدار وجود داشته باشد. گاهی نرم‌افزارهایی که به صورت اختصاصی طراحی می‌شوند، پس از مدتی تولیدشان متوقف می‌شود و در نتیجه کار آن‌ها دیگر ادامه‌دار نخواهد بود. در صورتی که نرم‌افزارهای اپن سورس حاوی سورس کدهایی هستند که برای مدت زمان طولانی کار می‌کند.

هسته رایگان برای عموم کاربران

هسته اصلی بسیاری از این نرم‌افزارها، رایگان است و به این دلیل برنامه‌نویسان از آن استفاده می‌کنند.

کنترل بیشتر

افراد مختلف تمایل زیادی به استفاده از نرم‌افزارهای اپن سورس دارند و آن هم به دلیل کنترلی است که می‌توانند روی آن‌ها داشته باشند.
اغلب برنامه‌نویسان، می‌توانند سورس کدهای موجود در این برنامه‌ها را بررسی کنند و در نهایت آن را مطابق با خواسته خود تغییر دهند.

آموزش و تمرین

برخی از برنامه‌نویسان به خصوص افرادی که به تازگی کار خود را در این زمینه آغاز کرده‌اند، ترجیح می‌دهند تا از نرم‌افزارهای اپن سورس به عنوان یک فضای مناسب برای تمرین و تکرار و در نهایت کسب تجربه استفاده کنند. این فضا به آن‌ها کمک می‌کند تا با آزمون و خطا برنامه‌های بهتری را بنویسند و با اشتراک‌گذاری آ‌ن‌ها، نظر مخاطبانشان را بسنجند.

معایب استفاده از نرم‌افزارهای اپن سورس

با وجود تمام مزایایی که در مورد سیستم‌های اپن سورس عنوان شد، ممکن است به دلایلی نیز استفاده از آن‌ها درست نباشد.

عمومی بودن

در نظر داشته باشید که سیستم اپن سورس هسته اولیه رایگانی دارد که تعداد زیادی از پروژه‌های مشابه با شما با استفاده از آن‌ها ایجاد می‌شوند؛ بنابراین ممکن است یک پلتفرم عمومی باشد که در ابتدا چندان کاربر پسند نیست.

وجود کدهای ناامن

گاهی ممکن است پروژه‌های اپن سورس در دسترس بسیاری از افراد حرفه‌ای قرار گیرد که در نهایت با اهدافی نامناسب، به دنبال دستکاری سورس کدهای موجود در این نرم‌افزار شوند؛ بنابراین کاربران با باگ‌های فراوانی روبه‌رو خواهند شد.

عدم پشتیبانی مالی

سیستم‌های اپن سورس عموماً هزینه‌ای را بابت توسعه این نرم‌افزارها در اختیار توسعه‌دهندگان قرار نمی‌دهند. این ویژگی ممکن است در نهایت منجر به توقف یک پروژه اپن سورس شود.

وردپرس پرطرفدارترین نرم‌افزار متن باز

در میان افزونه‌های اپن سورسی که در بازار موجود دارد، وردپرس یکی از پرطرفدارترین‌هاست. وردپرس، سیستم مدیریت محتوایی که بسیاری از سایت‌ها با استفاده از آن برپا شده‌اند. زمانی که وارد سایت وردپرس شوید، این موضوع را کاملا درک خواهید کرد. در این صفحه عبارت زیر درج شده است:

“wordpress is Open Source Software you Can Use to Create a Beautiful Website, Blog, or App”

wordpress” یک نرم‌افزار متن باز است که می‌توانید از آن برای ایجاد یک وب‌سایت، وبلاگ یا برنامه زیبا استفاده کنید.“

با وجود این عبارت، وردپرس نیز یک سیستم اپن سورس است؛ به همین دلیل اغلب افرادی که قصد راه‌اندازی یک سایت را در فضای آنلاین دارند، به سراغ آن می‌روند.
زمانی که بخواهید در این سیستم تغییراتی را ایجاد کنید، کافی است کدهای آن را تغییر دهید. به عنوان مثال می‌توانید ایرادات این سیستم، مشکلات مربوط به زبان فارسی یا حتی دکمه‌های خاصی را به دل‌خواه خود در آن تغییر دهید.

چه کسانی می‌توانند از اپن سورس‌ها استفاده کنند؟

تنها برنامه‌نویسان نیستند که سیستم‌های اپن سورس برایشان اهمیت دارد و می‌توانند از آن‌ها استفاده کنند. بلکه فعالان صنعت توسعه نرم‌افزار یا صنایع دیگر نیز می‌توانند از این تکنولوژی در راستای پیشرفت کسب‌‌وکار خود استفاده کنند.
اولین کسانی که اینترنت را پایه‌گذاری کردند، بخش زیادی از آن را بر پایه تکنولوزی‌های اپن سورس ساختند. در این میان می‌توانیم به سیستم‌‌عامل‌هایی مانند گنو، لینوکس، وب سرور آپاچی و … اشاره کنیم. بر این اساس می‌توانیم بگوییم که اغلب کاربران وب، خواسته یا ناخواسته در حال استفاده از نرم‌افزارهای اپن سورس هستند.

نحوه استفاده از نرم‌افزارهای اپن سورس

نرم‌افزارهای اپن سورس، اکثراً در مخزنی قرار می‌گیرند که به صورت عمومی است. دسترسی به این فضا برای تمام کاربرانی که در فضای وب در حال فعالیت هستند، وجود دارد. حتی این افراد می‌توانند روی کد منبع نیز کار کنند و تغییرات دل‌خواهشان را ایجاد کنند.
نرم‌افزارهای اپن سورس به همراه یک مجوز توزیع منتشر خواهد شد. در میان این مجوزها، می‌تونیم به موارد زیر اشاره کنیم:

• Apache License
• BSD
• MIT
• GPL GNU
• Mozilla Public License

این مجوزها شامل کلیه نکاتی است که در مورد چگونگی تعامل، ویرایش و به اشتراک‌گذاری آن نرم‌افزار بیان شده است. اگر تغییری در کد منبع ایجاد شود، نرم‌افزار اپن سورس، باید نحوه اعمال تغییر را تعیین کند.

درآمد زایی با استفاده از نرم‌افزارهای اپن سورس

همیشه بحث درآمدزایی در هر زمینه‌ای شیرین و جذاب است. این موضوع را می‌توانیم پیرامون نرم‌افزارهای اپن سورس نیز ببینیم. با وجود آن‌که هسته اولیه این سیستم‌ها به صورت رایگان است، برخی از شرکت‌ها مانند Red Hat یا Canonical در حال درآمدزایی از آن هستند. اما سوال این‌جاست که چگونه می‌توان از یک نرم‌افزار رایگان درآمدزایی کرد؟

مطمئناً یک شرکت معتبر، سیستم اپن سورسی را که به صورت رایگان در دسترس عموم است، به همان صورت نمی‌فروشد. این کمپانی، با تکمیل نسخه‌های رایگان، آن را در اختیار مشتریانش قرار می‌دهد. به عنوان مثال در شرکت Red Hat که به آن اشاره شد، این نرم‌افزارها با انعطاف بیشتر، امکانات بهتر و نگهداری ساده‌تر به مشتری ارائه می‌شود. چیزی که در نسخه اولیه وجود ندارد. یا در برخی از مواقع یک‌سری از فروشندگان، درآمد خود را از طریق پشتیبانی که برای این محصولات دارند، به دست می‌آورند. برای اینکه بدانید کانال اسپیرال چیست کلیک کنید.

سخن پایانی

نرم‌افزارهای اپن سورس بسیار زیادی وجود دارد که در دسترس برنامه‌نویسان حرفه‌ای قرار گرفته است. برخی از آن‌ها پیشرفت‌ خوبی کرده‌اند و اکنون به یکی از پرکاربردترین‌ها تبدیل شده‌اند.
در میان این موارد می‌توانیم به Linux، LibreOffice، Git، MYSQL، پایتون، GIMP، Mozilla Firefox، Blender، ThunderBird و Atom اشاره کنیم. استفاده از این ابزارها دست کاربران را برای ایجاد تغییرات دل‌خواهشان باز می‌گذارند و تجربه بهتری را برایشان رقم خواهد زد. اگر شما هم اگر تجربه استفاده از این نرم‌افزارها را داشته‌اید، نظرتان را با ما به اشتراک بگذارید.

سوالات متداول در مورد سیستم Open Source یا متن باز